Bulaşıcı hastalıklar doğrudan temas ve hasta kişilerin dışarıya verdikleri salgıları tenefüs ederek insanlar arasında yayılır. Hasta birisi başka birine doğru hapşırdığında ya da öksürdüğünde ya da bu salgıların bulaştığı eller burun ile gözün mukozlu zarına değdiğinde gerçekleşir.
Bu mikroplar vücuda girdiğinde enfeksiyonlar kuluçka dönemine girer ve bu dönem de hastalığın türüne göre değişir. Bu kuluçka dönemi sırasında mikroplar çoğalır ve yayılır.
GELİŞME AŞAMASINDAKİ AŞILAR
Anne babalar, çocuklarda ciddi enfeksiyonlara neden olabilecek meningokok'a karşı korumak için aşı olmuşlardır. Bütün çocuklara bu aşının yapılmasının yararlı olup olmayacağını belirlemek için yapılan araştırmalar devam etmektedir.
Aynı şekilde bütün çocukların Hepatit A virüsüne karşı aşılanması da düşünülmektedir. Bronşit ve kulak enfeksiyonlarını da içeren sık rastlanan çocuk enfeksiyonlarından olan solunum sinsityal virüsüne karşı bir aşı da geliştirilmektedir.
Suçiçeği
Suçiçeği, bir virüsten kaynaklanan çok salgın ve bulaşıcı bir hastalıktır. 12 aylıktan başlayarak çocuklara bu hastalığı önlemek için suçiçeği aşısı yapılabilir. Çocuğunuzu su çiçeği geçiren diğer çocuklardan uzak tutmanız gerekir.
Suçiçeği geçiren biriyle temas kurduktan 10 ile 21 gün içerisinde çocuğunuz kendini hasta hissetmeye, ateşi çıkmaya ve gövdesinde (özellikle göğüs bölgesinde) başlayıp yüzüne, kollarına ve bacaklarına sıçrayan belirgin, kırmızı lekeler belirmeye başlar. Bu kırmızı döküntüler birkaç gün içerinde kabuk bağlayan küçük, sıvı dolu yumaüara dönüşür. Kaşınan bölgeleri kaşımak yaralara neden olabilir. Bu döküntüler ağzın içinde de çıkabilir.
Hastalığın başlangıcı ile bitişi arasındaki süre bir haftadır. Çocuklar bu döküntüler ortaya çıkmadan bir ya da iki gün öncesinde hastalığı bulaştırabilirler, 7 gün içerisinde son yaralar da kabuk bağladıktan sonra hastalık bulaştırma riskleri sonra erer.
Çocuğunuza doktorunuzun önerdiği dozda asetominofen (aspirin değil) gibi ateş düşürücü ilaçlar verebilirsiniz. Yulaflı ürünler kullanarak ve kaşınan döküntülere kalamin losyonu sürerek çocuğunuzun kaşınmasını önleyebilirsiniz. Kaşınan bölümlerin yara olmasını ve bakteryal enfeksiyon-lan önlemek için çocuğunuzun tırnaklarını kısa kesin.
Çocuğunuz suçiçeği geçirdikten sonra bu hastalığa karşı ömür boyu bağışıklık kazanır. Çocuğunuz su çiçeği geçiriyorsa bu hastalığı daha önceden geçirmiş ya da aşısı olan çocuklarla oynayabilir; ancak suçiçeği geçirmemiş çocuklardan uzak durması gerekir.
Difteri
Difteri, genelde hijyen açısından fakir ülkelere seyahat edildiğinde kapılan ciddi bir bakteryel enfeksiyondur. Çocuklar aşılandığı için ABD'de çok az rastlanır.
Difterinin belirtileri arasında boğaz ağrısı, nefes almada zorluklar, hızlı kalp atışı, boğazdaki lenf bezlerinin şişmesi, boğaz ile bademcikleri gri bir zarın kaplaması sayılabilir.
Normal nefes alıp vermeye geri dönerek ve antibiyotik alarak tedavi edilir. Hastalık hemen tedavi edilmezse difteriye neden olan bakteri sinir sistemi, böbrekler ve kalbe ölümcül zararlar verebilir.
Haemophilus Influenzae Tip B
Özellikle bebekler Haemophilus Influenzae Tip B'ye (Hib) karşı çok zayıftırlar. Bu bakteri kulak enfeksiyonlarına, menenjite , eklem iltihabına ve diğer ciddi enfeksiyonlara neden olabilir.
Çocuklar, Hib'ye karşı 2, 4, 6 ve 12. aylamda aşılanmalıdır. Doğru uygulandığında bu aşı %100 koruma sağlar.
Hepatit
Hepatit, karaciğer iltihaplanmasıdır. Gözler ile cildin sararmasına (sarılık), halsizliğe, bitkinliğe, ateşe, iştahsızlığa, mide bulantısı ve kusmaya ve başka belirtilere neden olabilir. Çocuğunuzun hepatit kaptığını düşünüyorsanız doktorunuzu arayın.
Çocuklarda hepatit A bu enfeksiyonu taşıyan biri ile doğrudan temas ya da kirli su ve yiyeceklerden kaynaklanan bir virüs tarafından meydana gelir. Ayrıca bebeğe bakan kişiler bez değiştirdikten sonra ellerini yıkamadıklarında da ortaya çıkabilir. Hepatit A olan çocukların büyük çoğunluğu ya hiç belirti göstermezler ya da sadece birkaç gün yorgunluk hissederler. Belirti gösteren çocuklar için hepatit A enfeksiyonu neredeyse her seferinde geçicidir; kronik karaciğer rahatsızlığına neden olmaz.
Hepatit A virüsü aşısı, bu enfeksiyonun yaygın olduğu ülkelere giden çocuklar için önerilir. Ama bütün çocuklara yapılmasına gerek yoktur.
Çocuklar hepatit B'yi doğum sırasında bu enfeksiyonu taşıyan annelerinden alabilirler. Hepatit A'da olduğu gibi hiçbir belirti göstermeyebilir ya da sadece geçici belirtiler verebilir. Hepatit A'dan farklı olarak Hepatit B enfeksiyonu kronik karaciğer hastalığı, siroz , karaciğer yetmezliği, ve karaciğer kanserine neden olabilir. Bu yüzden bütün çocukların bu virüse karşı aşılanması gerekir. Çocuklar bir yaşına gelene kadar üç doz aşı olmaları gerekir.
Çocuğunuzun herhangi bir tür hepatiti varsa, asetaminofen vermeden önce doktorunuza danışın. Asetaminofen yüksek dozda alındığında karaciğer rahatsızlığına neden olabilir. Asetaminofen (ve bazı diğer ilaçlar) karaciğer hepatitten çoktan zarar görmüşse düşük dozda alındığında zararlı olabilir.
Grip
Grip, sadece burun ve boğazda belirtiler gösteren yaygın soğuk algınlığı olarak kabul edilen virüslerin yol açtığı bir hastalıktır; ancak ciğerleri ve vücudun diğer bölümlerini de etkileyebilen daha ciddi bir rahatsızlık da olabilir. Özellikle sağlık sorunları olan ve daha küçük çocuklar grip sonucu çok hasta olabilirler.
Birçok grip çeşidi 6 aylıktan büyük çocuklar için güvenli olan grip aşısı yapılarak önlenebilir. 2004 yılından itibaren grip aşısı 6-24 aylık bütün sağlıklı çocuklar ile akciğer rahatsızlığı (astım, kistik fibrozis), kalp rahatsızlığı, orak hücre hastalığı, HIV ve diyabet gibi hastalıklara yakalanma riski olan bütün çocuklar için önerilmektedir.
Grip aşılan kışın yaşanan grip sezonu boyunca maksimum koruma sağlamak için Ekim ile Aralık aylan arasında en kısa zamanda her yıl yapılmalıdır. 5 ile 5 yaşından büyük sağlıklı çocuklar için burundan sıkılabilen (aşı yerine) grip aşılan da mevcuttur. Bu aşı maddesinde virüsün zayıf ama "canlı" bir türü bulunur ve bağışıklık sisteminde sorun olan çocuklara verilmez.
Kızamık
Kızamık, bir virüsün neden olduğu son derece bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık kapıldıktan 10 gün içerisinde çocuğunuz hastalanır, öksürmeye başlar, ateşi çıkar (bazen oldukça yüksek), gözleri kızarır ve burnu akar. Bazı çocukların ağızlarında döküntü oluşmadan önce gri noktalar belirir.
Dört gün içerisinde düz, pembe lekeler oluşur. Genellikle yüz bölgesinde başlar, gövdeye yayılır ve en sonunda bütün vücudu kaplar. Birkaç gün içerisinde geçmeye başlar.
Çocuklar, döküntüler başlamadan önceki birkaç gün ile döküntüler ve ateş düzelmeye başlayana kadar hastalıklarını bulaştırabilirler. Bazı çocuklarda kızamığın yanı sıra ikinci bir enfeksiyon - kulak enfeksiyonu, boğaz ağrısı ya da zatürree (genellikle bakterilerden kaynaklanır) da görülür. Çocuğa hastalığı kaptıktan sonraki 72 saat içerisinde aşı yapılabilir.
Çocuğunuzu mümkün olduğu kadar rahat ettirmek dışında yapabileceğiniz pek bir şey yoktur. Yine de çocuğunuzun gerçekten kızamık geçirdiğinden emin olmak için doktora gitmelisiniz. Çocuğunuz kızamık geçiriyorsa doktorunuz sizden zatürree belirtileri var mı diye dikkat etmenizi isteyebilir.
Çocuğunuzu kızamık geçirmemiş kişilerden uzak tutun, bol bol dinlenip bol sıvı almasını sağlayın. Parlak ışıklar çocuğunuzun gözlerini rahatsız edebilir, evdeki perdeleri kapatın ya da çocuğunuza güneş gözlüğü takın. Çocuğun ateşini düşürmek için doktoaınuza hangi dozda asetaminofen verebileceğinizi sorun.
Kabakulak
Kabakulak, çene altındaki ve yanaklardaki tükürük bezlerinin tıkanmasına ve hassaslaşmasına neden olan bir enfeksiyondur. Birçok çocuk 12-15 aylıkken ve anaokuluna başladıklarında kabakulak aşısı olurlar.
Virüsü kaptıktan 2-3 hafta sonra görülen belirtiler arasında kulak altındaki ve çene çizgisinin altındaki bezlerin şişmesi, ağrıdan dolayı çiğneme zorlukları ve ateş çıkması sayılabilir. Bu belirtilerin yanı sıra kulak ağrısı ile yutkunma zorlukları da görülebilir.
Bazı çocuklarda eklemler de şişer. Baze de testisler şişer ve ağrır; nadiren de (ergenlikten sonra kabakulak olunursa) testislerin iltihaplanması kısırlığa yol açar. Menenjit de nadiren görülen komplikasyonlardandır.
Tedavisi dinlenmek, bol sıvı tüketmek ve doktorun ağrı ile ateş için önerdiği dozda asetaminofen (aspirin değil) almaktır.
Boğmaca
Boğmaca öksürüğü de denilen boğmaca öksürüğü bulaşıcı bir bakteryel enfeksiyondur. Balgam oluşmasına, iltihaplanmaya, hava yollarının daralmasına ve ciddi öksürme nöbeüeri ile çocuğun nefes almak için içeri doğru soluması gibi rahatsızlıklara neden olur. Beyin ve ciğerlerde kalıcı zarara yol açabilir ve hatta ölümcül bile olabilir. Bu yüzden (2 aylıktan başlayarak sonra 6 yılda 4 defa) çocuklara boğmaca aşısı yapılması gerekir.
Boğmaca genellikle soğuk algınlığı, burun akması ve nefes almayı zorlaştıracak kadar ağır öksürüklerle başlar.
1 yaşın altındaki çocuklar, hava yollan tam olarak gelişmediğinden daha koaınmasızdırlar. Oksijen azlığından morarabilir ve öksürmekten letarjik olabilirler. Bebeğiniz ya da çocuğunuz nefes almakta zorluk çekiyorsa ya da dudakları ile tırnaklarında mavimsi izler gördüyseniz acilen doktora gitmeniz gerekmektedir.
Daha büyük çocuklarda belirtiler arasında öksürdükten sonra kusmak da vardır. Öksürük 3 ile 10 hafta arasında sürebilir. Doktorlar boğmacayı antibiyotik ile tedavi ederler. Daha ciddi vakalarda su kaybını önlemek için damardan sıvı ve oksijen verilebilir.
Çocuğunuza öksürük önleyici ilaçlar vermeyin; hava yollarmı tıkayan balgamı öksürerek çıkarması gerekmektedir.
Pnomokok
Pnömokok pnömonisi de denilen zatürree, özellikle küçük çocuklarda ciğerlerde (pnömoni), kanda (bakteremi) ve beyin çevresi ile omurgada ciddi enfeksiyonlara yol açabilen bir bakteridir. Ayrıca pnomokok sinüslerde (sinizüt) ve kulaklarda (orta kulak iltihabı) bakteryel enfeksiyonların en yaygın sebepleriden biridir.
Bebekleri ve küçük çocukları pnomokok hastalığına karşı korumak için geliştirilen bir aşı
olan PCV7 2000 yılında ruhsat almıştır. Bu aşı bulunmadan önce pnomokok yüzünden her yıl binlerce çocukta kalıcı hasar meydana geliyor ve 5 yaşından küçük yaklaşık 200 çocuk da ölüyordu. Bu aşının dört dozu, 2 yaşından küçük bütün çocuklar için ve orak hücre hastalığı olan, zarar görmüş ya da hiç dalağı olmayan veya bağışıklık sistemleri her zaman düzgün çalışmayan (HIV/AIDS, diyabet ve kanser gibi) çocukların da dahil olduğu pnomokok hastalıklarına yakalanma riskleri çok yüksek olan 2-5 yaşları arasındaki çocuklar için önerilir.
Çocuk Felci
Çocuk felci beyin ile omurilikte virüslerden kaynaklanan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyonun aşısı bulunmadan önce bu hastalıktan çok fazla çocuk ölüyordu. Çocuk felci aşısı ABD'de ve gelişmiş birçok ülkede çocuk felcini neredeyse tamamen ortadan kaldırdı.
Kızamıkçık
Alman kızamığı da denilen kızamıkçık, bir virüsten kaynaklanan orta derecede bulaşıcı bir hastalıktır. Birçok çocukta soğuk algınlığı ile karıştırılır. Diğerlerinde ise boynun ve kulakların arkasındaki bezlerin şişmesine neden olur.
Kızamıkçığın 2-3 hafta arası kuluçka dönemi vardır; sonrasında ilk olarak gövdede hafif kırmızı lekeler oluşur. Çocuklar düzenli olarak kızamıkçık aşısı olurlar.
Hamile olan ya da hamile kalmayı planlayan kadınların gelişmekte olan ceninde doğum kusurlarına neden olabilecek kızamıkçık virüsüne karşı aşı olmaları gerekmektedir.
Tetanos
Tetanos , beyne ve sinir sistemine zarar verebilecek bakteryel bir enfeksiyondur. Çocuklar difteri ve boğmaca aşısı olurken tetanos aşısı da olurlar.
0 yorum:
Yorum Gönder